برگزاری کرسی ترویجی نقد توسط دکتر بابک داریوش
موانع رونق نظام پژوهش و تولید علم در ایران؛
تبیین نادرست عدم دخالت دولت در پژوهش، عامل مهم ناکامی پژوهش در ایران
ارائه: دکتر بابک داریوش . دبیر کل اتحادیه مراکز تحقیقاتی غیر دولتی وزارت علوم
ناقد: دکتر تقی آزاد ارمکی . استاد جامعهشناسی دانشگاه تهران
ناقد: دکتر سید سعید هاشمی . استاد گردشگری و رییس دانشگاه علم و فرهنگ
مدیر علمی جلسه: دکتر محمد آتشینبار . عضو هیات علمی پژوهشکده نظر
تیتر مطالب دکتر بابک داریوش
1. دولت از یکسو نظام علم و پژوهش را قبول ندارد و از نتایج آن استفاده نمی کند از سوی دیگردست از سر پژوهش برنمی دارد.
2. دخالت دولت در پژوهش سبب شده فرایند پژوهش، از یک جایی، صرفا به صورت و شکل پژوهش توجه کرده و معنا (عملکرد) آن را فراموش کرده است.
3. سازمان و ساختار به طور کلی به پژوهش لطمه می زند و وقتی این سازمان و ساختار دولتی باشد آن را کلا از بین می برد.
4. دولت در هر سه بخش کلی فرایند انجام پژوهش و از طریق دخالت مستقیم دولت در امر پژوهش تاثیر مخرب دارد.
5. کشف و حل نشدن مسائل و انجام پژوهش ها و تولید بالای مقالات غیرمساله محور از جمله عوارض اصلی دخالت دولت در پژوهش هستند.
6. دخالت دولت در پژوهش سبب می شود، پژوهش عایدی برای جامعه نداشته باشد به جز افراد خاص و معدودی که چرخ پژوهش فقط برای آنها میچرخد!!! و این یعنی نبودن عدالت در پژوهش کشور.
7. هرجا نقش دولت در پژوهش کمرنگ تر بوده، پژوهش عملکرد بهتری داشته است. موفقیت های نسبی جهاد دانشگاهی موید این مساله است.
8. پژوهش باید مساله ملی شود نه مساله دولت.
9. ظرفیت ملی شدن پژوهش با موسسات پژوهشی خصوصی به صورت تعریف شده وجود دارد ولی دارای صرفه اقتصادی نیست – پژوهش باید با درآمد پژوهش بچرخد نه از سایر فعالیتها- این موسسات امکانی هستند که با اهداف درست شکل گرفته اند ولی در ادامه رها شده اند.
تیتر نظرات دکتر ارمکی
1. دولت در پژوهش دخالت بیش از اندازه می کند. جایی که نباید، هست و جایی که باید باشد، غایب است.
2. در ایران دانشگاهیان، بروکراتهای حوزه علم هستند و قرار بوده که سیاست ها و نیازهای نظام سیاسی را پاسخ دهند.
3. اجازه ورود به بخش خصوصی پژوهش، به این دلیل نبود که جای خالی عرصه صنعت و جامعه را پر کنند بلکه آنها آمده اند تا وظیفه بروکراتیک دیگری را تکمیل کنند.
4. قرار نبوده دانشمند در ایران زیاد باشد و لذا شاهدیم روز به روز از تعداد دانشمندان کاسته می شود و بر تعداد بروکراتها افزوده می شود.
5. جایی که دانشمندان ضعیف شده و محدود ناشی از دانشگاه بروکراتیک می توانند به آنجا پناه ببرند موسسات پژوهشی خصوصی است.
6. نظام سیاسی در ایران کاری کرده که مسائل، مبتنی بر رویکردهای بنیادین و پارادایمی نباشند.
7. دانشمندان ایرانی می توانند هزاران مقاله تولید کنند ولی مقالاتشان یک مساله بنیادین را حل نمی کند.
تیتر نظرات دکتر هاشمی
1. بخش غیردولتی پژوهش در ایران ضعیف است و برای شروع کار نیاز به حمایت دارد.
2. دولت باید با اصلاح قوانین از پژوهش حمایت کند.
3. دولت باید به دانشگاهیان اعتماد کند و این ریسک را در نظر بگیرد که هر پژوهشی الزاما به نتیجه نمی رسد.
4. اعتماد نکردن دولت به پژوهشگران سبب شده تا از خودباوری آنها کاسته شود.
5. استراتژی های کلان پژوهش در مرحله اجرایی به بیراهه می رود.
6. در جامعه توازنی میان پژوهش های کاربردی و بنیادین وجود ندارد.
7. دولت در بودجه دهی بخشهای مختلف پژوهش، علی الخصوص در رابطه با پژوهش های بنیادین توجه کمتری دارد.